Szczepański S. Pomezania pruska: dzieje osadnictwa w XIII-XV wieku

Olsztyn, 2016. — 413 s. — ISBN 978-83-60839-72-0.Pomezania, jako jedno z pruskich terytoriów plemiennych, w źródłach pisanych pojawia się stosunkowo późno, bo w powstałym około 1231 r. spisie ziem, do których rościł sobie prawa król Danii – Waldemar II. Jako obszar o ustalonych administracyjnie granicach znajdujemy ją w połowie XIII w., kiedy została podbita przez zakon krzyżacki, który w oparciu o zastane struktury osadnicze i autochtoniczną ludność rozpoczął tworzenie swojego władztwa. W niniejszej pracy omawiane są szczegółowo procesy kształtowania się pruskiego osadnictwa na obszarze Pomezanii, przede wszystkim zaś podjęta jest próba nakreślenia zasięgu terytorialnego poszczególnych ziem. W celu pełnego wykładu konieczne było także zidentyfikowanie i homologowanie stwierdzonych w źródłach osad pruskich w kontekście wewnętrznego podziału Pomezanii. W związku z tym dokonano szerokiego przeglądu informacji źródłowych dotyczących warunków naturalnych (w szczególności zalesienia oraz hydrografii) średniowiecznej Pomezanii, które wraz z miejscami sakralnymi, targowymi oraz siecią grodów wyznaczały rubieże osadnicze w różnych okresach. Podjęto też problematykę dotyczącą zagadnień społeczno-gospodarczych związanych z ludnością pruską, zarówno w okresie plemiennym, jak i po podboju krzyżackim.